Boris Bućan to światowej sławy chorwacki artysta i projektant plakatów, twórca obrazów mówiących głośniej niż słowa. Międzynarodowe Centrum Kultury zaprasza na wystawę ukazującą szeroki wachlarz niezwykłego kunsztu oraz prac, które zapiszą się w pamięci wizualnej wielu pokoleń.

W ramach programu kulturalnego towarzyszącego przewodnictwu Chorwacji w Radzie Unii Europejskiej, MCK wraz z chorwackim Ministerstwem Kultury i Muzeum Sztuki Współczesnej w Zagrzebiu prezentują po raz pierwszy w Polsce prace wybitnego chorwackiego plakacisty Borisa Bućana, powstałe w latach 80. XX w., wchodzące obecnie w skład wielu kolekcji muzealnych na całym świecie.

Malarz i grafik, uważany za jednego z pierwszych artystów chorwackich, już pod koniec lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku skierował się zarówno ku sztuce publicznej, jak i wykreował jugosłowiański pop art. Do historii przeszły uliczne akcje Bućana w centrum Zagrzebia (takie jak malowanie chodnika i umieszczanie kolorowych obrazów na ulicach) jako wyraz buntu przeciw wpisywaniu sztuki w skostniały system galeryjno instytucjonalny i traktowaniu jej niczym towar, co niewątpliwie współgrało z jugosłowiańskim gospodarczym boomem i fascynacją konsumpcyjnym zachodnim blichtrem.

Szczególnie w tworzonych już od lat siedemdziesiątych plakatach artysta wypracował swój swoisty i rozpoznawalny styl. Mocne, wyraziste formy, jaskrawe kolory, geometryzacja i multiplikacja motywów układających się w przyciągające oko – czasem wręcz psychodeliczne – wzory, wykorzystanie komercyjnych, reklamowych tricków sytuuje jego posterową twórczość pomiędzy op artem a pop artem.

W projektowaniu plakatów Boris Bućan przedstawił odniesienia do kultury masowej, życia codziennego, a także do wielu historycznych stylów sztuki. Światowy rozgłos przyniósł mu poster zaprojektowany dla chorwackiego Teatru Narodowego w Splicie do baletu Igora Stawińskiego Ognisty ptak, którego reprodukcja znalazła się na okładce katalogu wystawy The Power of the Poster w Victoria & Albert Museum w Londynie w 1998 roku.

Jego filozofia opierała się na tworzeniu plakatów w duchu konceptualizmu, wykorzystujących fotografie ogólnie znanych tematów, obrazy z kultury masowej, kreskówki, postacie ludzkie, twarze, zwierzęta oraz media językowe. Bućan celowo wytwarzał „dźwięki” i badał procesy komunikacyjne w interakcji z opinią publiczną. Upierał się przy ambiwalencji i wieloaspektowemu podejściu, dzięki czemu wprowadzał do swoich plakatów procedury charakterystyczne dla technik malarskich i rysunkowych, tworząc w ten sposób nowy rodzaj przekazu. Z tymi „plakatami” wyszedł na ulicę, która stała się jego galerią i przyciągnęła uwagę szerokiej publiczności. Aby zostawić jak najwięcej miejsca dla obrazu, całkowicie zmarginalizował informacje, dla których powstał sam plakat. Wkrótce oddzielenie obrazu od tekstu, przeniesienie słów, informacji na marginesy, przekształcając je w rodzaj ramy dla obrazu, stało się czymś w rodzaju „podpisu” Bućana, jego unikalnego znaku identyfikacyjnego

Na krakowską odsłonę twórczości Borisa Bućana składa się seria szesnastu najbardziej znanych posterów teatralnych z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku.

Wystawę można bezpłatnie zwiedzać w średniowiecznych piwnicach Międzynarodowego Centrum Kultury.

Kuratorki: Kristina Bonjeković Stojković (MSU), Monika Rydiger (MCK), Karolina Wójcik (MCK)

Wystawa przygotowana we współpracy z Ministerstwem Kultury Republiki Chorwacji w ramach programu kulturalnego przewodnictwa Chorwacji w Radzie Unii Europejskiej (styczeń–czerwiec 2020 roku).

Plakaty pochodzą z kolekcji Muzeum Sztuki Wspołczesnej w Zagrzebiu (MSU).

mat. Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie