POLSKA ZAPRASZA KRAKÓW ZAPRASZA TV ZAPRASZA ART ZAPRASZA
Dodaj wydarzenie Dodaj relację Rejestracja Logowanie  

 KALENDARZ
INSTYTUCJE KULTURY ▼ KATEGORIE WYDARZEŃ ▼ WYDARZENIA RELACJE NASZ PATRONAT DNI BEZPŁATNE W MUZEACH


   
Kategorie wydarzeń
 
Film
Kabaret
Literatura
Muzyka
Plastyka
Sport
Taniec
Teatr
Wystawy różne
Wydarzenia inne
 
Bezpłatne

Dla dzieci

Wspólne: dla dzieci i dorosłych

Dla seniorów

Festiwale

Biznesowe

Odbywające się online
 
 
14-05-2015     - 12-06-2015  
WYDARZENIE ARCHIWALNE, już zakończone
Wystawa Miasto 2015/Wojna 39-45"
ZAPRASZA
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie
ul. Reformacka 3
31-012 Kraków
tel. 12 421 19 91, 606 33 47 36
fax. 12 421 11 00
http://ipn.gov.pl
miejsce:
Plac Ojca Adama Studziskiego
przy kociele w. Idziego w Krakowie
» Wystawy różne
Otwarcie wystawy Miasto 2015/Wojna 39-45 Krakw, 14 maja 2015 r.

Oddzia Instytutu Pamici Narodowej zaprasza na wystaw Miasto 2015/ Wojna 39-45. Ekspozycja na kilkunastu planszach bdzie si staraa ukaza mieszkacom Krakowa nieco inn perspektyw na okres okupacji niemieckiej w Krakowie. Poprzez metod fotomontau na wystawie poczono w jednym kadrze zdjcia wspczesnego Krakowa i te z okresu wojny.

Takie ujcie pozwala pokaza, i czas ktry dzieli wspczesnych Polakw od tamtych tragicznych wydarze nie jest odlegy. Jeszcze kilkadziesit lat temu na ulicach i placach Krakowa, dobrze znanym mieszkacom i turystom, rozgrywaa si bezpardonowa walka Niemcw z polskimi i ydowskimi obywatelami miasta. Ekspozycja opowiada jednak przede wszystkim o historii miasta widzianej z rnych perspektyw. Miasto jest przestawiane oczami ofiar, jak i tych ktrzy w imi ideologii dopuszczali si bestialskich zbrodni.

Gwnym pomysodawc i autorem wystawy jest dr Maciej Zakrzewski z Biura Edukacji Publicznej IPN w Krakowie oraz Joanna Dutka Kcka wspautor.

Otwarcie wystawy 14 maja 2015 r., godz. 12.00, pl. o. Adama Studziskiego w Krakowie.

Wystawa czynna bdzie od 14 maja do 12 czerwca 2015 r. na placu o. Adama Studziskiego
w Krakowie.


Opis wydarze historycznych prezentowanych na wystawie.

W momencie wybuchu wojny nikt nie przypuszcza, e ju 6 wrzenia Krakw zostanie zajty przez Wehrmacht. Nikt te nie sdzi, e 26 padziernika tego roku Hitler ogosi miasto administracyjnym centrum prowincji nazwanej Generalnym Gubernatorstwem (GG), uznanej przez Niemcw za cz tzw. Rzeszy Wielkoniemieckiej. W miecie miay swoje siedziby wadze wykonawcze GG oraz centralne struktury aparatu represji (Wyszy Dowdca SS i Policji), partia narodowosocjalistyczna (NSDAP), a take inne urzdy i organizacje powoane przez okupanta. Wyznaczony na stanowisko Generalnego Gubernatora Hans Frank zamieszka w budynkach zamku krlewskiego na Wawelu.
Niemiecka propaganda od pocztku prbowaa kreowa Krakw, jako rzekomo jeden z orodkw kultury niemieckiej na wschodzie. W przestrzeni publicznej Niemcy intensywnie dekorowali budynki flagami III Rzeszy, w oknach wystawowych sklepw umieszczali portrety Adolfa Hitlera. Urzdowo miasto nosio niemieck nazw Krakau, take nazwy ulic przemianowano na niemieckie. Na Rynku Gwnym (Alter Markt, nastpnie Adolf Hitler Platz) okupanci zburzyli pomnik Adama Mickiewicza. Podobnie postpili z pomnikiem grunwaldzkim i innymi obiektami polskiego dziedzictwa narodowego.
Niemcy zamknli rwnie Uniwersytet Jagielloski. W dniu 6 listopada 1939 r.
183 profesorw UJ aresztowali i wywieli do KL Sachsenhausen. Zamiast polskiej uczelni utworzyli wsptworzcy narodowosocjalistyczn propagand Instytut Niemieckich Prac na Wschodzie (Institut fr Deutsche Ostarbeit). Z kolei Bibliotek Jagiellosk sprowadzono do poziomu biblioteki miejskiej (die Stadtsbibliothek). Siedzib rzdu GG ulokowano w budynkach Akademii Grniczej. Dom studencki aczek przerobiono na koszary SS.
Na stadionie klubu sportowego Cracovia stworzono niemiecki klub sportowy SS i policji (SS und Polizei Sportverein).
Okupanci zamierzali uczyni Krakw niemieckim miastem. Sukcesywnie sprowadzali do miasta kadr urzdnicz wraz z caymi rodzinami, std te coraz czciej na ulicach mona byo usysze jzyk niemiecki. Rozpoczli te przygotowywa plany przebudowy tkanki miejskiej dla wasnych potrzeb. Z zachodniej i poudniowo-zachodniej czci Krakowa zamierzali uczyni dzielnic niemieck. W myl wasnych koncepcji, typowych dla przygniatajcej monumentalnej architektury narodowosocjalistycznej, planowali
m.in. zabudow Bo i przebudow Rynku Gwnego.
Intensywnie pracowano nad nadaniem miastu charakteru niemieckiego rwnie
na innych paszczyznach. Od pocztku trway represje wobec obywateli polskich. W wielu rejonach wywaszczano polskich wacicieli mieszka. Wizienie przy ul. Montelupich,
do ktrego kierowano winiw politycznych byo zawsze przepenione. Podobnie byo
z wizieniem w. Michaa przy ul. Senackiej. Siedziba gestapo przy ul. Pomorskiej staa si symbolem niemieckiego terroru i okruciestwa. Miejscami kani stay si takie miejsca
jak fort w Krzesawicach czy te Glinnik w Przegorzaach. Obok nich istnia utworzony przez Niemcw obz koncentracyjny w Paszowie (Konzentrationslager Plaszow bei Krakau),
w ktrym zginy tysicy ydw i Polakw.
W 1942 r. Niemcy rozpoczli w Krakowie dokonywa publicznych egzekucji. Pierwsz z nich wykonali przy ul. Wodnej 26 czerwca 1942 r. Powieszono wwczas siedem osb.
2 padziernika 1943 r. Hans Frank podpisa rozporzdzenie O zwalczaniu zamachw
na niemieckie dzieo odbudowy w Generalnym Gubernatorstwie. Od tego momentu co kilka tygodni odbyway si na ulicach Krakowa publiczne egzekucje zakadnikw z wizie krakowskich. Ostatni masow zbrodni niemieck wykonan na oczach mieszkacw miasta byo rozstrzelanie 27 maja 1944 r. przy ul. Botanicznej 40 zakadnikw. Tragicznym finaem kilkuletniej okupacji Krakowa bya pacyfikacja w Dbiu przeprowadzona 15 stycznia 1945 r. Zamordowano wwczas co najmniej 79 osb.
Od pocztku okupacji ze szczegln nienawici Niemcy traktowali krakowskich ydw. Zaczto od symbolicznej stygmatyzacji poprzez nakaz oznaczenia ydowskoci, wprowadzajc obowizek noszenia opasek z Gwiazd Dawida. ydw zmuszano take
do wykonywania poniajcych prac, podczas ktrych niemieccy onierze dokonywali
m.in. aktw publicznego strzyenia pejsw i brd ortodoksyjnym wyznawcom judaizmu.
W lipcu 1940 r. ydzi dostali nakaz opuszczenia wikszoci dzielnic miasta. Wwczas wikszo z nich przeniosa si do okolicznych miasteczek, takich jak Wieliczka, Niepoomice, Skawina, Proszowice. W marcu 1941 r. na terenie Podgrza, w wyznaczonym obrbie ulic Wita Stwosza, Rkawka i Traugutta, utworzono getto w ktrym stoczono tysice wysiedlonych. Przeludnienie, gd, brak lekarstw oraz nieustajcy terror niemiecki stay si codziennoci. Symbolem pomocy polskich mieszkacw dla ydw z getta staa si posta Tadeusza Pankiewicza, waciciela Apteki pod Orem, ktry przekazywa potajemnie lekarstwa najbardziej potrzebujcym ydom.
Akcje deportacyjne w getcie w czerwcu i padzierniku 1942 roku zmniejszay obszar dzielnicy ydowskiej. W dniach 1314 marca 1943 r. Niemcy ostatecznie zlikwidowali getto. Przy tym wikszo jego mieszkacw wymordowali w obozie mierci w Becu. Tylko cz zakwalifikowana przez Niemcw do dalszej pracy znalaza si w utworzonym w padzierniku 1942 r. obozie pracy w Paszowie. Obz ten mia liczne podobozy, w tym Fabryk Emalii Oskara Schindlera. Holocaust przeya niewielka grupa winiw obozu w Paszowie,
w tym dua cz pracownikw Fabryki Schindlera. Uratowali si take nieliczni ydzi ukrywajcy si dziki pomocy Polakw w miecie lub okolicach oraz ci, ktrzy przetrwali posugujc si sfaszowanymi dokumentami ze zmienion tosamoci.
Czci okupacyjnej codziennoci byo zaangaowanie krakowian w konspiracj niepodlegociow. Pocztki konspiracji w Krakowie i regionie sigaj jesieni 1939 r.
Wok Kazimierza Kierzkowskiego Prezesa skupili si ludzie z siatek tzw. Dywersji Pozafrontowej i utworzyli konspiracyjn Organizacj Ora Biaego (OOB), ktra prowadzia dziaalno w czterech okrgach: krakowskim, lskim, kieleckim i lubelskim.
Ju w padzierniku OOB podporzdkowaa si organizacyjnie Subie Zwycistwu Polski, tworzonej z upowanienia Naczelnego Wodza polskich si zbrojnych a nastpnie
jej czonkowie stali si trzonem struktur podziemnej armii Zwizku Walki Zbrojnej (od 1942 r. pod nazw Armia Krajowa). Krakw by centrum Komendy Okrgu AK Krakw krypt. Muzeum. Struktura terenowa obja swoj sieci wszystkie powiaty okupacyjne nie wyczajc terenw bezporednio wczonych do Rzeszy. Rwnolegle budowano struktury podziemnej administracji pastwowej i sdownictwa. Krakw by siedzib Okrgowej Delegatury Rzdu na Kraj.
Budowano siatki cznoci i wywiadu. Szkolono kadry, wydawano pras konspiracyjn. Przeprowadzono nie tylko tak spektakularne dziaania jak zamachy na niemieckich notabli (na Friedricha Krgera czy Wilhelma Koppego Wyszych Dowdcw SS i Policji w GG), ale te w konspiracji zorganizowano produkcj broni i granatw. Krakowianie wzili liczny udzia nie tylko w akcji Burza na terenie okrgu. Znaleli si take wrd onierzy walczcych w Powstaniu Warszawskim.
Widzc nadcigajc Armi Czerwon Niemcy nie zamierzali niszczy miasta, ale przygotowywali si do jego obrony od wschodu. Jednak w styczniu 1945 r. prce w kierunku lska wzdu pnocnego brzegu Wisy jednostki sowieckie znalazy si na pnoc od miasta. Natarcie prowadzone od tej strony, szybko doprowadzio do opanowania centrum Krakowa. Niemcy, nie majc si dla zabezpieczenia jednoczenie i lska i Krakowa, ostatecznie zrezygnowali z obrony miasta, prowadzc tylko ograniczone dziaania osonowe. Wycofali si za Wis, po czym ich saperzy wysadzili mosty. Na skutek sowieckich bombardowa i ostrzau artyleryjskiego ucierpiay tylko niektre rejony miasta.
Rozpocz si nowy okres zniewolenia. Terror niemiecki zosta zastpiony przez sowieckie gwaty, rabunki, aresztowania i mordy. Do koca kwietnia 1945 r. z miasta wywieziono transportami kolejowymi w gb Zwizku Sowieckiego co najmniej 6 tysicy onierzy AK, w tym ostatniego komendanta Okrgu, pk. Przemysawa Nakoniecznikoffa. Wielu z nich jak szef Sztabu Okrgu AK Krakw ppk. Jan Kanty Lassota zostao zamczonych w sowieckich agrach.
Sowieckie NKWD i komunistyczne UBP przejy obiekty wykorzystywane przez niemiecki aparat represji. Rok 1945 nie przynis upragnionej wolnoci ani Polsce ani miastu.

Otwarcie wystawy: 14 maja 2015 r. , godz. 12.00
Wystawa dostpna bdzie do 12 czerwca 2015 r.
Miejsce:
Plac Ojca Adama Studziskiego
przy kociele w. Idziego w Krakowie
Godz.
WYDARZENIE ARCHIWALNE, już zakończone

 
 

BIBLIOTEKI  |  CENTRA KULTURY  |  GALERIE  |  KABARETY  |  KINA  |  KLUBY  |  MUZEA  |  MUZYCZNE  |  SPORT  |  STOWARZYSZENIA  |  TANECZNE  |  TEATRY  |  INNE


Dodaj wydarzenie    |    Dodaj relację    |    Rejestracja  |  Logowanie


 Copyright © 2002-2024


Polskie Niezależne Media
 

 O patronacie medialnym    |    Kontakt z Redakcją

 Serwis Dziś w Krakowie jest w całości finansowany przez Fundację Promocji Kultury