From Zieta with love

<b>Co pcha�o do przodu przez te wszystkie lata architekta, kt�ry � uwaga!- zaj�� si� obr�bk� metalu, zanim opracowa� prze�omow� technologi�? </b>

Wewn�trzna rozkosz poznawania nowego. Nie kopiowania innych rozwi�za�, tylko pod��ania swoj� dr�k�, nawet je�eli jest radykalna, nawet je�eli jest przez wiele os�b niezrozumiana.
Ten czas przed to by�a systematyczna i mozolna praca. Maraton, w kt�rym r�wnolegle robi�em kilka rzeczy: edukowa�em si�, edukowa�em student�w, prowadzi�em proces badawczo-rozwojowy wspomnianej nowej technologii. Mog�em si� wtedy na tym wszystkim skoncentrowa�. Moja �ona te� w tamtym czasie du�o pracowa�a. Obydwoje byli�my pracoholikami. Cz�owiek mia� wtedy niesamowit� produktywno��. Wzmacniali�my j� uprawiaj�c sporty, �eby m�c jeszcze wi�cej pracowa�, nawet w weekendy.
To by� wspania�y czas. Nasza droga nadaje si� na film. W takim �filmie� potrzebne s� trzy momenty prze�omowe. My mieli�my takich moment�w chyba ze 30, jak nie wi�cej. Katastrofa, sukces, katastrofa, sukces. Z jednej strony ka�dy taki moment pcha� do przodu,
a z drugiej uczy� pokory wobec materia�u, wobec ludzi zatrudnianych przy tym procesie, nawet wobec maszyn.

<b>A� doszli�cie do nowej technologii FIDU (Freie Innen Druck Umformung, czyli wolne deformowanie wewn�trznym ci�nieniem). O co w tym chodzi? </b>

Chcieli�my z cienkich element�w blachy uformowa� element konstrukcyjny. Zacz�li�my spawa� ze sob� blachy, a potem deformowa� je powietrzem. Okaza�o si�, �e te elementy s� stabilne. Sto�ek Plopp, b�d�cy pierwszym manifestem FIDU, bez odkszta�ce� utrzymuje do 2 ton. In�ynierowie zak�adali, �e wytrzyma zaledwie 60 kg.

<b>Plopp (Polski Ludowy Obiekt Pompowany Powietrzem) jest hitem od 2007 roku, kiedy to po raz pierwszy wystawili�cie go na targach w Mediolanie. </b>

Ale �wiat jest olbrzymi i ca�y czas spotykamy ludzi, kt�rym na nowo t�umaczymy, czym jest FIDU. Wydawa�oby si�, �e wszystkim ju� znany produkt. I to jest niesamowite, �e ci�gle spotykamy takich ludzi, kt�rzy m�wi� wow, naprawd�?


<b>Kiedy FIDU zacz�o ukazywa� si� na horyzoncie, przeczuwali�cie co za sob� poci�gnie? </b>

Tak, rzadko przecie� tworzy si� tak proste rozwi�zania na r�ne rzeczy. By� mo�e meblarstwo wcale nie jest najlepsz� aplikacj� dla tej technologii. Staramy si� nasz� prac� przekona� inne dziedziny, �eby zastosowa�y t� technologi�. W�a�ciwie FIDU najlepsza by�aby dla przemys�u konstrukcyjnego.

<b>To znaczy, �e ten przemys� si� do niej jeszcze nie przekona�? </b>

Ten przemys� jest bardzo sztywny. Obwarowany wieloma przepisami i normami. In�ynierowie je znaj� i boj� si� stosowa� innowacyjne technologie, kt�re s� jeszcze niesprawdzone. By�yby w�a�ciwie sprawdzane na tym jednym przypadku. Ale jest ju� wielu in�ynier�w, kt�rzy rozumiej�, o co chodzi w tej technologii.
Eero Sarinen, podczas budowy terminalu lotniska JFK, zrobi� du�o cie�sz� pokryw� betonow�, podczas gdy in�ynierowie chcieli zrobi� j� trzy razy grubsz�. Wzi�� na siebie ryzyko, czego efektem by�a rewolucyjna na swoje czasy forma budynku. Takimi eksperymentami projektanci-wizjonerzy s� w stanie zdobywa� rynek. Oni powoduj�, �e co� staje si� mo�liwe, a potem staje si� standardem.

<b>Cho� wcze�niej by�o nawet nie do pomy�lenia. </b>

Je�eli by tego nie robili, to inni dor�wnywaliby im odwag� projektow�. A oni maj� klient�w, kt�rzy p�ac� wielkie pieni�dze za ich projekty. Musz� wi�c i�� do przodu, musz� by� lepsi od innych.
Kiedy� jako student tego nie rozumia�em, szokowa�y mnie historie o wielokrotnie przekraczanych bud�etach budowy i czasach realizacji, ale dzi� patrz� na to z innej perspektywy. To pozwala w kolejnych latach innym architektom, kt�rzy maj� �normalnych inwestor�w�, na realizowanie podobnych projekt�w.

<b>Za now� technologi� id� nowe zagadnienia. Gdy dzisiaj m�wisz FIDU, o czym my�lisz? </b>

O zr�wnowa�onym rozwoju. Najlepiej to wida� przy papierach eksportowych naszych produkt�w. Przy krzese�ku Plopp jeste�my kompleksowi. On jest zrobiony z jednego materia�u i powietrza. W og�le te nasze projekty s� takimi puszkami na powietrze. Jeste�my je w stanie wys�a� do Australii zupe�nie na p�asko.
Je�eli komu� si� nie b�dzie podoba� produkt, to mo�e go odda� w 100% do recyklingu. Ta kompleksowo�� jest m�dra. Dzisiejsze produkty s� niestety hybrydowe. Czas ich rozk�adu na elementy proste, albo zdatne do recyklingu, jest bardzo d�ugi. W�a�ciwie tego si� ju� nie robi, bo koszty s� ogromne.

<b>Zaczynam rozumie�, dlaczego tak lubisz metal. </b>

Raz w�o�ony w obieg, s�u�y nam ca�y czas. Gdy oddajemy go na z�om, dostajemy za niego jakie� pieni�dze, a on potem s�u�y do nowego procesu. S� jeszcze inne cechy, np. ultralekko��, i to, �e potrafi unie�� wi�cej ni� sam wa�y.
Metal zajmuje te� mniej miejsca w transporcie i w magazynowaniu. Nie u�ywamy te� narz�dzi. Gdyby chcie� zdeformowa� tak du�e powierzchnie przeznaczonymi do tego narz�dziami, kosztowa�yby one setki tysi�cy euro. My to robimy bez tych narz�dzi. Nie do��, �e nie wydajemy na nie pieni�dzy, to nie tracimy materia�u i energii na ich stworzenie. To s� cechy, kt�re powoduj�, �e ta technologia jest naprawd� zr�wnowa�ona.
Dodatkowo stworzyli�my produkt dopasowany. Oznacza to, �e ka�dy st� mo�e by� inny. Je�eli cz�owiek kupi mieszkanie, gdzie metr kosztuje �dych�, to nie kupi do niego standardowego sto�u, tylko dopasuje go sobie do tych drogich metr�w, kt�re ma po pod�odze. Ludzie zaczynaj� by� coraz bardziej �wiadomi takich rzeczy.

<b>Zaraz, m�wisz, �e bez narz�dzi, to czym w�a�ciwie tworzycie? </b>

Informacj�. Proces, o kt�rym m�wimy, jest w pe�ni sterowany CNC czyli kontrolowany numerycznie. I jedynie ostatni krok produkcji (kontrolowanej utraty kontroli) umo�liwia nam przej�cie ze stanu p�askiego do formy tr�jwymiarowej, od elastycznego arkusza do stabilnej konstrukcji, od perfekcyjnie kontrolowanej geometrii do unikatowego obiektu.

<b>Ci�gle masz ten sam entuzjazm do FIDU? </b>

Ca�y czas podwy�szamy sobie poprzeczk�. Kiedy� wyzwaniem by�o dla nas zrobienie konstrukcji fasady, dzi� my�limy o kosmosie. Przychodzi do nas artysta i chce by�my zrobili z nim rze�b�, a potem zaczynamy wsp�prac� z profesorem Kabackim z Politechniki Wroc�awskiej, kt�ry pracuje w zespole badawczym telekomunikacyjnej elektroniki pok�adowej statk�w kosmicznych i �rodk�w transportu. Zaproponowa�, aby�my stworzyli konstrukcj�, kt�ra wspomo�e rozwijanie anteny satelitarnej. To s� tak r�ne �wiaty pomi�dzy kt�rymi mo�emy sobie przeskakiwa�. Gdy m�czymy si� sztuk� i jej dziwacznymi formami oraz tym, �e �mo�na wszystko�, wskakujemy do technologii, gdzie obowi�zuj� sztywne ramy.

<b>Czy to, co m�wisz o zr�wnowa�onym rozwoju, mo�na nazwa� etosem wsp�czesnego dizajnu? </b>

Na razie etos to jest produkcja masowa.

<b>A wi�c marzeniem o etosie? </b>

Traktowanym jako radykalny dizajn. Czyli co�, co powinno by� zrozumia�e i proste. Meble, kt�re mo�na roz�o�y� na p�asko, kt�re pi�knie si� starzej�, i nie trzeba ich po dw�ch latach usuwa�, wystarczy przeszlifowa�. Meble mimo wszystko tanie i niezu�ywaj�ce nie wiadomo ile materia�u.

<b>Na swoich produktach napisa�e� from Zieta with love. Co kocha Oskar Zi�ta? </b>

Szczero�� materia�ow� i wszystko inne po trochu. S� momenty, w kt�rych oczywi�cie harujemy jak wo�y, ale to si� potem przek�ada na wizualne, mierzalne efekty. W ostatnich latach wprowadzili�my 203 produkty. W r�nych materia�ach, kolorach, wyprodukowane w kilku technologiach. Robimy to, co kochamy robi�. Ale chyba najwa�niejsze to to, aby by� szcz�liwym cz�owiekiem. Jestem p�nym tat� i ka�da chwila z dzie�mi mnie zachwyca. Maj� w sobie tak nieskr�powan� ciekawo�� �wiata. Doro�li z biegiem lat wytracaj� j� jednak.

<b>Cz�sto m�wisz my. </b>

Wsp�praca ludzi z r�nych dziedzin by�a dla mnie zawsze wa�na. A my pracujemy
w teamie. Mamy fabryk�, a w niej wspania�ych ludzi. To wszystko si� sk�ada na te produkty, w kt�rych jest du�o mi�o�ci, ale i wiedzy, energii edukacyjnej. Mimo �e s� radykalne, u�yteczno�� i cz�owiek ci�gle s� naszym celem.

"Dziś w Krakowie" - Portal Kraków Zaprasza